دیاستم یا فاصله ی بین دندان ها چیست؟
به فضای خالی بین دو یا چند دندان، دیاستم می‌گویند که این مشکل در دو دندان قدامی فک بالا بیشتر رایج است. بسیاری از کودکان این فاصلۀ بین دندانها را بعد از افتادن دندان‌های شیری تجربه میکنند، که در اکثر موارد این فاصله‌ها بعد از رویش دندان‌های دائمی، از بین می رود.
گاهی دیاستم‌ها به دلیل سایز نامتناسب دندان، از دست دادن دندان، یا فرنوم لبی بزرگ (بافتی که از درون لب به سمت لثه گسترش یافته است، جایی که دو دندان قدامی فک بالا قرار دارند) شکل میگیرند، دلایل ثانویه شامل مشکلاتی از قبیل پروتروژن یا اورجت دندانها میباشد.
دلایل ایجاد فاصله بین دندان ها
فاصله بین دندان ها به علل مختلف ایجاد میشود ، ممکن است دندان ها نسبت به استخوان فک خیلی کوچک باشند و بین آنها فاصله بیفتد ، همچنین ممکن است برخی دندان ها بیرون نزنند یا زود بیفتند و یا بسیار کوچک باشند بنابراین باعث میشوند فضا در قوس دندانی زیاد بوده و دندان های دیگر از هم فاصله بگیرند. مکیدن انگشت در کودکی نیز باعث میشود دندان ها به سمت جلو رانده شوند و بینشان فاصله ایجاد شود ، همچنین فشار زبان به دندان های جلویی در هنگام بلع به تدریج باعث بیرون زدن دندان های جلویی و ایجاد فاصله بین آن ها میشود. در صورتی که فرنوم لبی بیش از اندازه بزرگ باشد بین دو دندان جلویی حایل شده و فاصله ایجاد میکند. فرنوم لبی به قطعه بافت کوچکی گفته میشود که از زیر لب بالا به لثه متصل شده است. بیماری لثه نیز باعث کاهش استخوان و لق شدن دندان میشود که نتیجه آن ایجاد فاصله بین دندانهاست. اگر چه بیشتر موارد فاصله بین دندان ها در کودکی شروع میشود اما بیماری لثه میتواند در هر سنی اتفاق بیفتد و چنین نتیجه ای در پی داشته باشد.
درمان دیاستم
باندینگ یا ونیرهای کامپوزیت
کامپوزیت یک روش محبوب برای رفع فاصله بین دندان ها بخصوص فاصله بین دو دندان جلویی‌است. در روش باندینگ، مخلوطی از کامپوزیت روی دندان قرار داده میشود تا فاصله بین دندان هاپر شده‌و دندانها عریض‌تر با شکلی صحیح‌تر دیده شوند بنابراین ظاهر فاصله بین دندانها کاهش می یابد.
اگر فاصله بین دندان بسیار کوچک باشد، از بین بردن این فاصله با باندینگ دندان راه‌حلی سریع رابرای این مشکل فراهم میکند. باندینگ‌ها روشی باحداقل تهاجم برای از بین بردن فاصله بین دندانها میباشند. هرچند عیب استفاده از باندینگ این است که برای مدت طولانی ماندگار نبوده و در نهایت باید مجدداً انجام‌شود. باندینگ نیز نسبت به لک حساس بوده و ممکن است‌پس‌از مدتی نمایان‌شوند.
استفاده از کامپوزیت‌ها برای چه کسانی مناسب است؟
استفاده از کامپوزیت‌ها برای همه افراد مناسب نیست. اگر دندان‌های شما کج بوده و به آور بایت یا اندر بایت مبتلا هستید، استفاده از این روش درمانی برای شما مناسب نیست. به جای آن با دندانپزشک برای تعیین نوع درمان مناسب برای تنظیم بایت و هر گونه ناهنجاری یا فاصله بین دندانی صحبت کنید. کامپوزیت‌ها برای افرادی که بیشتر از سلامتی به دنبال یک روش زیبایی برای دندان‌های خود هستند مناسب است.
مزایای استفاده از کامپوزیت
برخی مزایای استفاده از کامپوزیت‌های دندانی عبارتند از
رنگ این کامپوزیت هارا میتوان‌با رنگ دندان های‌طبیعی سازگار کرد.
این روش ارزان‌تر از بیشتر روش‌های درمانی دندانی است.
نصب آن‌ها‌در یک جلسه درمانی امکان‌پذیر است.
برای نصب آنها نیازی به بیهوشی نیست.
این مواد سلامت دندانها را حفظ میکنند.
ونیرهای پرسلن
ونیرهای دندانی پوسته‌های بسیار نازکی هستند‌که روی دندان طبیعی قرار میگیرند و باعث بهتر به نظر رسیدن رنگ، شکل و ظاهر کلی آن‌میشوند. این پوسته‌های صدفی شکل در آزمایشگاه ساخته شده‌و قبل‌از این‌که آنها بطور دائمی روی دندان قرار داده شوند بطور صحیح تنظیم میشوند. ونیر میتواند برای رفع دیگر مشکلات ظاهری دندان ازجمله ترک خوردگی، شکستگی، لب پر شدگی، فاصله بین دندان ، زرد و بدرنگ شدن دندان، ساییدگی دندان یا نامرتبی‌های جزیی دندانها، مفید و مناسب‌باشد.
مزایای استفاده از ونیر پرسلن
علاوه بر از بین بردن فاصله بین دندانها، برخی دیگر از مزایای استفاده از ونیرهای دندانی عبارتند از:
به راحتی لبخند شما را سفیدتر و زیباتر میکند.
مشکلات زیبایی جزئی را برطرف میکند.
جایگزین مینای آسیب‌دیده دندان میشود.
ارتودنسی و بریس
محافظه‌کارترین و کم تهاجمی‌ترین روش برای‌از بین بردن فاصله‌ی کم بین دندانها درمان ارتودنسی است‌که میتواند شامل استفاده از بریس‌های متحرک یا بریس‌های ثابت باشد. هدف از همه‌ی این بریس‌ها ایجاد فشار بر روی دندانها برای‌نزدیک‌تر شدن آنها‌به همدیگر و از بین بردن فواصل موجود است. بسته به شدت فاصله بین دندانها ، اقدامات ارتودنسی ممکن است‌در 2 تا 3 فاز مستقل انجام گیرند.
بریس متحرک
دندانپزشک شما ممکن‌است استفاده‌از بریس‌های متحرک (یک پلیت که‌میتوان آن‌را برای‌تمیز کردن‌از دهان خارج کرد) رابرای‌شما تجویز کند. دراین روش‌از سیم‌های ظریف و فنرهای متصل‌به‌آن‌که دندانها را با اعمال فشار ملایم جابجا میکند استفاده میشود.
بریس ثابت
غالباً دراین روش، دندانها بادقت بیشتری نسبت به زمانی‌که‌از بریس‌های متحرک استفاده میگردد هدایت میشوند. در ارتودنسی ثابت از براکت ها و باندهایی استفاده میشود که‌بطور موقتی به دندانها میچسبند. سیم‌های انعطاف‌پذیر همه براکت هارا به‌هم وصل کرده و باعث جابجاشدن دندانها میشود. شما نمیتوانید خودتان آنهارا از دهان خارج کنید بنابراین بهآنها تجهیزات ثابت گفته میشود.
دندان مصنوعی جزئی
میتوان یک دندان مصنوعی رابر روی‌یک صفحه نصب کرد و آن‌را برای‌ازبین بردن فاصله بین دندان در داخل دهان قرارداد. مهم‌ترین عیب این‌روش این‌است که‌ممکن‌است شل شود و در نتیجه ظاهر آن زشت میگردد و از طرفی جویدن غذاهای سخت و خوردن آنها نیز دشوار میشود.
بریج دندان
در بریج دندان، از دندان‌های مجاور بعنوان لنگر برای‌تاج‌ها و پل زدن بر روی فاصله بین دندان ها استفاده میشود. این‌امر مستلزم کوچک کردن بافت‌های سالم دندان میباشد. استحکام بریج تنها در حد یک دندان تقویتی بوده و اگر یکی‌از دندان‌های مجاور آن‌آسیب ببیند یا پوسیده شود، یکپارچگی و استحکام بریج نیز ازبین میرود.
کاشت دندان
کاشت دندان روشی برای جایگزینی قسمت ریشه‌ی دندان میباشد و راه حلی دراز مدت برای جایگزین کردن دندان افتاده فراهم میکند بطوری‌که متکی بر دندان‌های مجاور نیز نیست. این درمان معمولاً در دو مرحله انجام میگیرد، که‌در ابتدا ایمپلنت در حفره‌ای‌که‌در داخل استخوان فک ایجاد شده قرار داده میشود و سپس به مدت حداکثر ۶ ماه دست نخورده باقی میماند تا بهبودی حاصل شود. مرحله‌ی دوم شامل قرار دادن تاج و پل بر روی ایمپلنتی که‌بطور کامل با استخوان یکپارچه شده‌است، میباشد.
فرنوکتومی
جراحی‌برداشتن فرنوم لبی فقط درصورتی انجام میشودکه ارتودنسی برای بستن فاصله ناشی از فرنوم بزرگ لب نتیجه نداده‌باشد. البته اگر فرنوم باعث درد گرفتن لثه‌ها و لب بالا در خردسالان شود، فرنکتومی لب انجام میشود.
هزینه دیاستمی و بستن فاصله دندان ها
هزینه بستن فاصله دندان به تکنیک استفاده شده در رفع این ناهنجاری وجود دارد. برای مثال هزینه درمان بستن فاصله دندان با ارتودنسی، به نوع و کیفیت مواد به کار برده شده برای بستن فاصله بین دندانها بستگی دارد.