پروتز دندان چیست؟
پروتز یا اندام ساختگی، برسازه یا اندام مصنوعی (به انگلیسی: پروتز(prosthesis))، سازه‌ای است که با بازسازی بخش‌هایی از بدن با روش برسازی یا اندام‌سازی یا اندام مصنوعی گفته می‌شود. در واقع برسازی یا اندام‌سازی جایگزین بخش یا عضو یا اندام از دست رفته می‌شود تا اندام یا عضو بتواند تمام یا بخشی از عملکرد از دست رفته را به دست آورد. ناگفته نماند که در برخی از موارد نیز برسازه تنها جنبهٔ زیبایی دارد مانند برسازی چشم و برسازی انگشت . از انواع پروتزها می‌توان به دندان مصنوعی، پای مصنوعی، دست مصنوعی و… اشاره کرد.
انواع پروتز
پروتز ثابت
پروتز ثابت پروتزی است که قابل در آوردن از دهان توسط بیمار نمی باشد.
انواع پروتز ثابت
روکش‌های دندانی و روکش‌های موقت ( روکش دندان )
دندانی که با شدت آسیب دیده باشد می‌تواند با استفاده از روکش دندان‌ترمیم و پروتز شود. اگر پوسیدگی دندان زیاد باشد و دندان چندین مرتبه پر شده باشد یا دندان به دلیلی مانند عصب‌کشی دندان تیره شده باشد، استفاده از روکش دندان یک روش خوب درمانی است. روکش دندان هم به استحکام دندان کمک می‌کند و هم باعث بهبود ظاهر دندان می‌شود. دندان روکش شده روی پایه کوچکی که درون آن قرار دارد نصب می‌شود.
مزایای روکش دندان
- برای محافظت از دندان ضعیف شده (برای مثال به دلیل پوسیدگی دندان) از شکستگی یا گیر کردن قسمت‌های ترک خورده دندان به یکدیگر
- برای پروتز و ترمیم دندان شکسته یا دندانی که به شدت آسیب دیده باشد.
- برای پوشش و حفاظت از دندانی که حجم زیادی از آن پر شده و مقدار کمی از دندان اصلی باقی مانده باشد
- برای پوشش دندان‌هایی که به شدت تغییر رنگ داده یا شکل آنها از حالت طبیعی خود خارج شده باشد
- برای پوشش ایمپلنت دندان
- برای اصلاحات زیبایی
هزینه روکش دندان
هزینه‌های روکش کردن دندان به نوع روکش انتخابی (برای مثال روکش‌های پورسیلینی معمولاً گران‌تر از روکش‌های طلایی هستند که معمولاً گران‌تر از روکش‌های پورسیلینی ذوب شده روی فلز هستند). هزینه روکش کردن دندان به محل دندان تحت درمان، نوع مواد مورد استفاده و شرکت سازنده آن، اندازه و وضعیت دندان اصلی بستگی دارد.
پل دندان و پل‌های دندانی موقت ( بریج دندان )
بریج دندان زمانی ساخته می‌شود که یک یا چند دندان افتاده باشند. بریج دندان یک پروتز ثابت است که محل دندان‌های افتاده را پوشانده و باعث بهبود عملکرد و زیبایی دندان‌ها می‌شود.
مزایای بریج دندان
- ترمیم لبخند
- بازیابی و بازتوانی توان تکلم و جویدن
- حفظ شکل صورت
- توزیع فشار در هنگام گاز زدن با جایگزین کردن دندان‌های افتاده
- جلوگیری از جابجایی دندان‌های باقی مانده در دهان
هزینه
هزینه برج کردن دندان متغیر بوده و به نوع بریج انتخاب شده و محلی که بریج باید در آن قرار داده شود بستگی دارد.
ونیرها
لامینت های دندان یا ونیرها یکی از مدرن‌ترین رویکردها حل مشکلات زیبایی در دندانپزشکی پیشرفته امروزی است.
ونیرهای لامینتی بسیار نازک بوده و به سطح جلویی دندان موجود چسبانده می‌شوند. در نتیجه شما لبخندی زیباتر و طبیعی‌تر از همیشه خواهید داشت.
این ونیرها در موارد زیر به کار برده می‌شوند:
تغییر رنگ‌های مختلف دندان که نمی‌توان آنها را با سفید کردن دندان برطرف نمود
آسیب‌دیدگی‌های خفیف تا متوسط تاج دندان
افزایش زیبایی دندان برای زیباتر کردن لبخند
مزایای ونیرها
ونیرها ظاهری طبیعی به دندان می‌دهند
بافت لثه با پورسیلین سازگارتر است
ونیرهای پورسیلینی در برابر لکه مقاوم‌تر هستند
رنگ ونیرهای پورسیلینی می‌تواند متناسب با سفیدی یا تیرگی دندان انتخاب شود
هزینه
هزینه ونیر متفاوت بوده و به محل زندگی شما و گستردگی درمان بستگی دارد.
اینله ها و انله ها
در مواردی که پوسیدگی‌های دندان، تاج دندان را به شدت تخریب کرده است یا زمانی که میزان حفره ایجاد شده در دهان به قدری زیاد باشد که نتوان از روش‌های کلاسیک برای پر کردن دندان استفاده کرد، اینله ها و اونله ها به کار برده می‌شوند. اینله و اونله در آزمایشگاه ساخته شده و ممکن است از جنس سرامیک یا کامپوزیت باشند. تفاوت بین اینله و اونله در این است که اینله ها حداکثر دو سطح از دندان رامی پوشاند در حال که اونله ها سه سطح یا بیشتر از آن را می‌پوشاند.
مزایای اینله و انله
اونله های دندان با حداقل نیاز به اماده‌سازی نصب می‌شوند. اونله های راحت‌تر از روکش‌ها تمیز می‌شوند.
اونله ها کمتر از پرکننده‌های کلاسیک دندان تغییر رنگ می‌دهند.
حفظ سلامت ساختار دندان در زمانپروتز و ترمیم دندان آسیب‌دیده یا پوسیده
اونله های دندان، مستحکم و پایدار هستند.
هزینه
هزینه نصب انله و اونله به محل قرار گرفتن دندان و میزانپروتز و ترمیم مورد نیاز، مواد مورد استفاده برای پروتز و ترمیم دندان، حجمی از دندان که نیاز به پروتز و ترمیم دارد و تجربه و تخصص دندانپزشک بستگی دارد.
ایمپلنت‌ها
ایمپلنت دندان که یک فنداسیون برای دندان طبیعی است معمولاً از تیتانیوم ساخته شده که بی‌خطر بوده و یک جایگزین مؤثر اثبات‌شده برای ریشه دندان است. از آنجا که این ایمپلنت در استخوان فک قرار میگیرد یا با استخوان طبیعی یکپارچه می‌شود، یک پایه محکم و پایدار برای دندان پروتز دندان به حساب می‌آید.
مزایای ایمپلنت دندان
- بهترین چیز برای دندان‌های طبیعی، محکم و پایدار
- حفظ شکل طبیعی صورت و لبخند
- حفاظت از سلامت استخوان
- بدون پوسیدگی
- حفاظت از دندان‌های سالم
هزینه
هزینه ایمپلنت دندان به مواد مورد استفاده برای ساخت ایمپلنت، تعداد ایمپلنت‌ها، هزینه‌های جانبی جراحی و تجربه و تخصص دندانپزشک بستگی دارد.
پروتز متحرک
پروتز متحرک به دسته ای از پروتز های دندانی تعلق میگیرد که امکان خارج کردن از دهان و برگرداندن آن به دهان توسط خود بیمار فراهم باشد .( دندان مصنوعی )
دندان مصنوعی نوعی پروتز دندان است که در آن یک سری دندان قابل تعویض و جابجایی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته و بافت اطراف آنها است. یک دندان مصنوعی مجموعه‌ای از دندان‌های مصنوعی است که به یک صفحه پلاستیکی یا فلزی متصل شده و در دهان قرار میگیرد. دندان‌های مصنوعی کاملاً مشابه دندان‌های طبیعی ساخته می‌شوند. دو نوع دندان مصنوعی وجود دارد: دندان مصنوعی کامل که برای جایگزینی کلیه دندان‌های از دست رفته در دهان ساخته می‌شوند و دندان مصنوعی جزئی که برای قرار گرفتن در فضای خالی چند دندان از دست رفته طراحی و به کار برده می‌شوند.
مزایای دندان مصنوعی
عملکرد دندان‌ها را به طور کامل انجام می‌دهند
دندان‌های مصنوعی برای مدت زمان بسیار طولانی مورد استفاده قرار می‌گیرند
محدودیت‌های کمی برای خوردن ایجاد می‌کنند
مشکلات تکلمی را که به دلیل فاصله ایجاد شده بین دندان‌های افتاده ایجاد می‌شود را کاهش می‌دهد
ظاهر صورت را پرتر نشان می‌دهد
از دندان‌های باقی مانده (در صورت وجود) در برابر فرسایش و تخریب بیشتر محافظت می‌کند
برای مسواک زدن و تمیز کردن مناسب و خوب می‌توان آنها را از دهان درآورد
هزینه
هزینه دندان مصنوعی به کامل بودن یا جزئی بودن آنها، مواد مورد استفاده در ساخت، پیچیدگی‌های ساخت و زمان مورد نیاز برای ساخت آنها بستگی دارد.
انواع پروتز متحرک
- دندان مصنوعی آکریلیک
- دندان مصنوعی کرومیک
- دندان مصنوعی قابل تعویض فوری
مزایای پروتزهای دندان
- کاهش تحلیل رفتگی استخوان فک
- حفاظت از دندان‌های مصنوعی جزئی
- بازتوانی و نگهداری مؤثر از دهان و دندان
- افزایش کیفیت زندگی بیماران
- افزایش زیبایی